Cecilianum Drukuj

90-cio lecie założenia chóru "Cecilianum" Pszów-Krzyżkowice

            "Gdzie słyszysz śpiew, tam wstąp, tam ludzie dobre serca mają, żli ludzie wierzaj mi, Ci nigdy nie śpiewają"

Początki chóru w Krzyżkowicach sięgają grudnia 1918 roku, w którym to roku powstał chór mieszany"Jutrzenka".Według ustnego przekazu przekazywanego z pokolenia na pokolenie, gdyz brak jakichkolwiek dokumentów z tego okresu zdołano ustalić nazwiska niektórych członków byli to: Rusok Konstanty,Szmelich Karol,Pytlik Józef,Tosta Elżbieta,Mokry Alojzy,Szymiczek Konstanty,Swierczek. Prezesem był Mokry Alojzy a dyrygentem Wojciech Chytrowski. Zespół liczył ok.20 osób, brał udział w zjazdach w rydułtowach, gdyż tam chór istniał już od 1908 roku. Chór nie tylko śpiewał wystawiał również sztuki teatralne.

            W roku 1927-mym chór przerodził się w chór męski"Jutrzenka" dyrygentem był wówczas Wojciech Chytrowski junior, zaś prezesem był nadal Mokry Alojzy.Zachowało się zdjęcie z tego okresu na którym zespół prezentuje się w jednakowych czapkach z białymi otoczkami oraz symbolem muzycznym w postaci liry.Na zdjęciu rozpoznano braci Wojciecha i Stanisława Chytrowskich oraz ich ojca Wojciecha.W tym okresie działalność została zawieszona dwukrotnie.W grudniu 1934 roku został poświęcony nowo wybudowany kościół w Krzyżkowicach, gdzie administratorem został ks.Urban Wojciech i z jego inicjatywy w roku 1935-tym wznowiono działalność chóru jako chór kościelny, za patronkę wybrano św.Cecylię prezesem został Krakowczyk Paweł, a dyrygentem Buczek Józef który był również dyrygentem chóru w Pszowie.Chór utrzymywał się z składek oraz wystawiał sztuki teatralne. Wśród mieszkańców Krzyżkowic utworzyła się liczna grupa honorowych członków wspierających, którzy finansowo wspomagali młody chór byli to: Mokry Alojzy, Szyra Juliusz, Chytrowski Wojciech Grzybek Jan, Gorzelnik, Gawlina,Rusok,Mandera Teodor i wielu innych.Tytuły teatrów które w tym czasie wystawiono to:"Ojciec zadżumionych" "Tajemnica spowiedzi" "Serca Matki". Organizowano również dochodowe zabawy karnawałowe. W roku 1936 członkowie chóru zadecydowali o kupnie dla kościoła jednej stacji męki pańskiej, oraz ufundowali figure św.Cecylii patronki chóru, rzeżbę wykonał profesor Ludwik Konarzewski. Uroczyste poświęcenie figury św.Cecylii odbyło się 8 sierpnia 1937 roku, figura ta dzisiaj jest pięknie odnowiona i znajduje się po prawej stronie wnętrza kościoła.

Piękna działalność chóru "Cecylia" została brutalnie przerwana wybuchem II--giej wojny światowej. Na wojnie zginęli młodzi miłośnicy śpiewu są to:Feliks Chytrowski, Wilhelm Hibner i Emil Szymiczek, innych rozrzuciła po całym świecie.

Po wojnie w 1946 roku z inicjatywy ks.proboszcza Karola Pilawy powstał chór kościelny "Cecylia", a w1947 roku został zajerestrowany w Związku Chórów Polskich. Dyrygentami byli panowie Wożnik, Leon Wolny, Henryk Widenka a prezesem Augustyn Weiner a pózniej Konrad Sulski. W 1947 roku dyrygentem został młody mieszkaniec Krzyżkowic student Konserwatorium Muzycznego w Katowicach Edward Mandera. W tym okresie zespół napotykał na rózne kłopoty. Lata 50--te to lata konfliktu na linii Państwo--Kościół, niepisanym nakazem została zmieniona nazwa chóru na Towarzystwo Śpiewu im. Fryderyka Chopina. Aresztowany w tym czasie został ks.proboszcz parafii Karol Pilawa, który był kapelanem Armii Krajowej, została również przerwana działalność chóru,  w roku 1955 ponownie chór reaktywowano, funkcję dyrygenta objął młody organista z Krzyżkowic Alojzy Bizoń prezesem zostaje Stanisław  Kuczera a póżniej Józef Mandera. Lata 1957--1961 to okres rozkwitu działalności chóru który wystawia również przedstawienia teatralne w sąsiednich miejscowościach zarabiając na swoje utrzymanie. W roku 1958 zmarł Wojciech Chytrowski pierwszy dyrygent chóru a zarazem jego założyciel. W maju 1960 roku chór wziął udział w imprezie z okazji  50-- lecia działalności Związku Śląskich Kół Śpiewaczych w Katowicach. Atmosfera w zespole była wręcz rodzinna, świadczy o tym fakt, iż ze społeczności chóru 8 par stanęło na ślubnym kobiercu. Niektórzy do dzisiaj śpiewają w naszym chórze.

W 1961 roku piękna działalność chóru zostaje zawieszona z uwagi na zmianę miejsca zamieszkania dyrygenta Alojzego Bizonia i zespół zostaje bez dyrygenta. Po 30--tu latach  1991 chór zostaje ponownie reaktywowany. Duże zasługi w wznowieniu działalności ma nasz druch Józef Mandera, który przypadkowo poznał młodego wówczas studenta Akademii Muzycznej w Katowicach pana Krzysztofa Mańczyka i zgoda pana Krzysztofa na objęcie stanowiska dyrygenta spowodowała, że pan Józef przemierzając rowerem Krzyżkowice, odwiedzał byłych chórzystów i zapraszał na spotkanie. .Pierwsze spotkanie organizacyjne odbyło się 26 kwietnia 1991 roku prezesem został Józef Mandera, zastępcą Helena Kudla,sekretarzem Czesław Mucha, skarbnikiem Katarzyna Grychnik. Dnia 11 listopada 1991 roku na wniosek zarządu, chór został zarejestrowany do oddziału Śląskiego PZCHiO w Katowicach i został przydzielony do Okręgu Wodzisławskiego PZCHiO. W 1992- podjęto decyzję o założeniu kroniki którą prowadziła nieodżałowanej pamięci dla wszystkich chórzystów śp. Maria Hojka, która zmarła niespodziewanie 13-tego maja 1995r, a materiały do kroniki gromadziła wraz z mężem Maksymilianem Hojka który prowadził rozmowy z żyjącym wtedy Wincentym Manderlą , będącym jedynym żywym świadkiem lat przedwojennych i członkiem ówczesnego chóru. Chór zaczął się szybko rozwijać, świadczy o tym coraz trudniejszy repertuar, a także licze nagrody i wyróżnienia zdobyte na różnego rodzaju koncertach, festiwalach i przeglądach. Niesposób wszystkie tutaj wymienić, zdobyte trofea można zobaczyć na zaimprowizowanej wystawie tutaj w sali, a na stałe wszystkie nagrody, puchary i dyplomy są zdeponowane w miejskiej bibliotece w Krzyżkowicach i są pod opieką pani Jolanty Kania.

W roku 1997 chór zmienił nazwę na Zespół Muzyki Oratoryjno--Cantatowej "Cecilianum" z uwagi na zbieżność nazw chórów z sąsiednich miejscowości, co było powodem licznych pomyłek w relacjach prasowych. W tym okresie skład osobowy naszego chóru wyrózniał się obecnością dużej ilości dzieci i mlodzieży, a było to zasługą dyrygenta Krzysztofa Mańczyka który bardzo dobrze współpracował z sąsiednimi szkołami agitując młodych spiewaków do śpiewu chóralnego. W tym okresie zespół zdobywa czołowe miejsca na Festiwalach Piesni Maryjnej "Magnifikat" w Piekarach i innych przeglądach i koncertach. W Mysłowicach na Przeglądzie chórów im. ks.Chlondowskiego chór zdobył złotą lirę i pierwsze miejsce wśród 15-tu chórów województwa. Dużym sukcesem był występ zespołu w Akademii Muzycznej w Katowicach który odbył się 6 kwietnia 2000 roku, w obecności zacnych profesorów uzyskując dobre opinie i gromkie brawa zgromadzonej publiczności.

W maju 2000 roku niespodziewanie z pracy z chórem rezygnuje dyrygent K.Mańczyk.W sierpniu 2000 roku następuje zmiana ks. proboszcza w naszej parafii. Ks.proboszcz Zdzisław Paszęda idzie na zasłużoną emeryturę, nowym proboszczem zostaje ks.Ryszard Anczok.

Od 6--tego czerwca nowym dyrygentem zostaje pani mgr Irena Witek-Bugla, a 14 lipca 2000 r. na walnym zebraniu zostaje wybrany nowy zarząd: Prezes--Cz.Mucha, z-ca E.Mandera, sekretarz Kazimierz Miksa, skarbnik i kronikarz Bernadeta Cieślik, komisja rewizyjna Eryk Szałek, Kornelia Hałacz, Jan Manderla, zespół zmienia nazwę na chór mieszany "Cecilianum"'

16 marca 2001 roku na urlop macierzyński odchodzi pani dyrygent Irena Witek-Bugla. Dyrygentem zostaje wychowanek byłego dyrygenta K.Mańczyka nasz chórzysta Sławomir Pindor. Niestety od pewnego czasu obserwuje się co roku zmniejszanie się składu osobowego i jak to w życiu bywa młodzież wyrasta zmienia zainteresowania życiowe, zakłada rodziny, praca , szkoły ,studia, starsi się w sposób naturalny wykruszają a młodego narybku niema.

W listopadzie 2003 roku zorganizowano koncerty jubileuszowe z okazji 85-tej rocznicy od założenia chóru które odbyły się w kościołach Pszowie, Wodzisławiu, Rydułtowach i Krzyżkowicach partie solowe wykonali Franciszek Moskwa i Jakub Blokesz w utworze Panis Angelicus.

Na walnym zebraniu 6 lutego 2004 roku srebrną odznaką honorową PZCHiO został odznaczony druch Józef Mandera. W marcu 2004 roku chór zajął pierwsze miejsce na I--szym Przeglądzie Chórów Kościelnych Pieśni Pokutnej i Pasyjnej Metropoli Górnośląskiej w Żorach. W lutym 2005 roku chór spotkał się z ks.bp. Stefanem Cichym w Pszowie w ramach wizyt duszpasterskich, a mężczyżni naszego chóru  śpiewali na mszy gregoriańskiej celebrowanej przez biskupa. We wrześniu 2005 roku  w MOK-u odbyło się uroczyste wręczenie chórowi wyróżnienia Ministra Kultury Rzeczypospolitej Polskiej za szczególne osiągnięcia w upowszechnianiu  kultury muzycznej, uroczystość uświetniły zaproszone chóry, męski "Echo" z Radlina i parafialny z Brzezia n/Odrą. W tym samym roku zdobyliśmy II-gie miejsce na Festiwalu Pieśni Maryjnej"Magnifikat" w Piekarach oraz w Raciborzu I-sze miejsce na Festiwalu Pieśni do słów Josepha Eichendorfa.W 2006 roku zostaliśmy laureatem Pieśni Maryjnej w Bazylice Pszowskiej oraz obchodziliśmy 15--tą rocznicę reaktywacji działalności chóru na tą okazję przygotowaliśmy jubileuszowy koncert który odbył się 24 listopada w Bazylice Pszowskiej. Podczas spotkania w sali hotelu "Górnik" odznaczeni honorowymi medalami zostali: złotą honorową odznakę PZCiO otrzymali R.Lukas,Jadwiga Mandera, E.Mandera, Fr.Moskwa.Srebrne odznaczenia dostali: Bernadeta Cieślik, Tomasz Glenc, Bernadeta Glenc, Kornelia Hałacz, Elżbieta Marchlewska, Elzbieta Mandera, Czesław Mucha,Regina Pindor,Sławomir Pindor,Eryk Szałek. Dekoracji dokonał prezes Okregu Wodzisławskiego PZCHiO pan Krystian Dziuba. W roku 2007--mym nastąpiła zmiana na stanowisku dyrygenta, nowym dyrygentem został pan mgr Janusz Budak. Pod koniec 2006 roku zmniejszył się skład osobowy zespołu, starania nowego dyrygenta pana Janusza spowodowały że liczebność w chórze wzrosła i mamy taką nadzieję że będzie rosła. Pozyskanie dzisiaj do chóru z terenu Krzyżkowic kogokolwiek jest   bardzo trudne, gdyż dzieci i młodziez wogóle nie interesuje śpiew chóralny, a starsi tłumaczą się brakiem czasu i przeraża ich większy obowiązek w uczęszczaniu na próby.W roku 2007-mym zostaliśmy laureatem Pieśni Maryjnej w bazylice Pszowskiej. Od kilku lat męższczyżni naszego chóru wraz z chórem "Cecylia" z Pszowa uświetniają msze odpustowe w Bazylice Pszowskiej. W roku 2008-mym, ożywiły się kontakty z chórem"Bel-Canto z Gaszowic, gdzie wspólnie braliśmy udział w koncertach i Festiwalach.. Koncert jubileuszowy naszego chóru odbył się w kosciele w Gaszowicach w dniu 26 pazdziernika, wraz z chórami które w tym roku obchodziły jubileusze.

Wystepowały tam chóry "Cecylia" z Rydułtów--100 lat.

                                    "Mickiewicz"z Niedobczyc--95 lat

                         męski " Echo" z Radlina--80 lat

                                    "Bel-Canto" z Gaszowic--15 lat

                                    "Cecilianum" z Krzyżkowic--90 lat

W dniu 23 listopada 2008r. chór obchodził uroczystośc 90-cio lecia założenia.Obchody rozpoczęły się uroczysta mszą św.w intencji chórzystów o godz.9.30 w kosciele pw.Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krzyżkowicach. Po południu zorganizowano imprezę na która przybyli, Burmistrz Miasta Marek Hawel, wiceprzewodniczący Rady Miejskiej Jacek Sowa, Prezes okręgu PZCHiO Wodzisławskiego Krystian Dziuba, członek Zarządu Oddziału w Katowicach K.Bednorz ks.Wikary Krzysztof Pyszny oraz zaproszeni goście. W części oficjalnej został odznaczony złotą honorową odznaką PZCHiO nasz druh Józef Mandera, chórzyści otrzymali dyplomy z podziękowaniem za działalność artystyczną i bezinteresowne zaangażowanie na przestrzeni działalności naszego chóru, dekoracji dokonali prezes i wiceprezes okręgu Wodzisławskiego PZCHiO Krystian Dziuba i Czesław Mucha. Dyplomy otrzymali również byli dyrygenci i obecny dyrygent Janusz Budak, które wręczył p. Burmistrz i wiceprzew.Rady Miejskiej. Chórowi został nadany status członka Konfraterni najstarszych chórów województwa Śląskiego, które wręczył członek Oddziału PZCHiO w Katowicach K.Bednorz, otrzymalismy również gratulacje od zaproszonych gości Chórów "Cecylia" z Pszowa i "Bel-Canto" z Gaszowic. W imieniu chóru "Cecilianum" podziękowania za życzenia złożył prezes chóru Cz.Mucha.

 

                                                                                             Czesław Mucha